Η παχυσαρκία ορίζεται ως η υπερβολική συσσώρευση ή μη φυσιολογική κατανομή του σωματικού λίπους, που επηρεάζει την υγεία. Ο πιο πρακτικός και ευρέως διαδεδομένος τρόπος εκτίμησής της είναι ο ΔΜΣ (ΒΜΙ), ο οποίος ορίζεται ως το βάρος του σώματος (kg) διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους σε (m2).

Ελλιποβαρής: <18,5 kg/ m2

Φυσιολογικός: 18,5 -24,9 kg/ m2

Υπέρβαρος: 25 - 29,9 kg/ m2

Παχύσαρκος: 30 - 34,9 kg/ m2

Νοσογόνος παχυσαρκία: >35 kg/ m2

Παιδική παχυσαρκία

Ο ΔΜΣ δεν χρησιμοποιείται για παιδιά και εφήβους ηλικίας 2 έως 18 ετών. Αντίθετα, για την αξιολόγηση των παιδιών και των εφήβων χρησιμοποιούνται οι καμπύλες ανάπτυξης με βάση το φύλο και την ηλικίας. Σε αυτόν τον πληθυσμό, το υπέρβαρο ορίζεται όταν ο ΔΜΣ βρίσκεται μεταξύ 85ης και 94ης εκατοστιαίας θέσης και όταν ξεπερνά την 95η εκατοστιαία θέση, χαρακτηρίζεται ως παχύσαρκο.

Τελικά ο ΔΜΣ είναι αξιόπιστος δείκτης;

Ο ΔΜΣ δεν μπορεί να είναι πάντα αντικειμενικός δείκτης για την εκτίμηση της παχυσαρκίας καθώς δεν μπορεί να υπολογίσει η συσσώρευση του λίπους, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μυώδεις αθλητές, όπου το αυξημένο βάρος αποδίδεται σε αύξηση του μυϊκού παρά του λιπώδους ιστού. Επομένως, πρέπει να βλέπουμε το άτομο ως μοναδικό.

Παγκοσμίως, το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων αυξήθηκε κατά περίπου 30% για τον ενήλικο πληθυσμό και κατά περίπου 50% για τα παιδία. Τα δεδομένα αυτά, πρέπει να θορυβήσουν την πολιτεία, η οποία είναι απαραίτητο να λάβει μέτρα προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες.

Η παχυσαρκία είναι μία πολυπαραγοντική νόσος, για αυτό είναι δύσκολη η αντιμετώπισή της. Οι παράγοντες μπορεί να διακριθούν σε βιολογικοί, ψυχοκοινωνικοί και συμπεριφορικοί. Κάποιοι από τους παράγοντες είναι:

• αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη,
• απουσία άσκησης,
• ανεπαρκής ύπνος,
• άγχος,
• φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη)
• φυσικές αλλαγές στην πορεία της ζωής (εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση, γήρας)
• κατάθλιψη
• ενδοκρινικές παθήσεις (υποθυρεοειδισμός, σύνδρομο Cushing)

Η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε μία σειρά από άλλες παθήσεις όπως είναι η αρτηριακή υπέρταση, η υπερλιπιδιαμία (αυξημένα λιπίδια στο αίμα, όπως η χοληστερόλη), μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος, αντίσταση στην ινσουλίνη, αποφρακτική υπνική άπνοια. Τα συνοδά νοσήματα εκδηλώνονται συνήθως ως μεταβολικό σύνδρομο, ένα συνδυασμό προβλημάτων υγείας που συμπεριλαμβάνουν: τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, την αρτηριακή υπέρταση και υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία κρίνεται απαραίτητο να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής, βελτιώνοντας τις διατροφικές μας συνήθειες και ενσωματώνοντας την άσκηση στην καθημερινότητά μας.  

Πηγές:

• Jensen MD, Ryan DH, Apovian CM, et al; J Am Coll Cardiol. 2014
• Fitch A, Fox C, Bauerly K, et al; www.ajmc.com; 2016.
• Esposito K; Giugliano F; Di Palo C; Giugliano G; Marfella R; D'Andrea F; D'Armiento M; Giugliano D (2004). «Effect of lifestyle changes on erectile dysfunction in obese men: A randomized controlled trial». JAMA 291 (24): 2978–84.

Λάσκου Ευαγγελία, MSc

MSc Αθλητική διατροφή, OBU

evalaskou7@gmail.com